首選珍藏 : 解讀滿文檔-以精微批文為例

中央研究院歷史語言研究所藏內閣大庫檔案,以滿文檔而言,可分為起居注冊稿、實錄聖訓稿及其他類冊檔,包括入關前及入關後的各項檔冊、八旗檔冊、佐領世襲檔及敕書精微批文等檔案。本所藏一件順治七年分的滿文檔冊,1內容是記錄了官員的敕書及精微批,計給四川按察使僉事清軍屯田水利道范奇才等敕書共十五道,及都察院給真定巡按御史王應昌、山西巡按御史趙班璽精微批文二道。「精微批文」是什麼性質的文書?與敕書有何關係?本件說明了精微批文的形制及內容,關係到文書名稱的解讀及定位。以下是真定巡按御史王應昌精微批文、冊檔本面及尾幅的說明,並將滿文轉寫羅馬拼音、譯出漢文2

1)ijishūn dasan i nadaci aniya, aniya biyai nikan ejehe, jing wei pi [dangse].

2)uheri be baicara jurgan, te hafan takūrame jen ding ni bai baita be icihiyame unggimbi. /ilibure, heturere ba oci, duibuleme tuwafi, yargiyan oci sindafi unggi. isinaha [manggi], /tere bade bisire hafasa, duibuleme acabume tuwa, cinuhūn, behei hergen, temgetulehe [bithe] /ishunde acaci, uthai tušan i weile i hacin be afabu, bilaha songkoi wajiha erin [de] /alanju. ume emu hala seme, sain niyalma be oron de dosimbufi jafame, turgun tucibume, /irgen be gejureme, cisui weile be baire, aikabade cinuhūn, behei songko adali [akū] /oci, pi bithe jafaha niyalma be jafafi, jing hecen de benju. erei turgunde k’an [ho] bithe tucibufi buhengge.

/ emu hacin, šurdeme tuwara weilei jalin, jiyan ts’a ioi sy hafan wang ing cang jen ding /bade siyūn an hafan obufi takūrame ijishūn dasan i ningguci aniya, jorgon biyai /orin ilan de uheri be baicara jurgan i aliha amban sioi ci yuwan se wesimbufi te [ere ]/hafan, pi bithe jafafi genembi. tere goloi jen ding fu i temgetulehe bithe de duibulefi /ishunde adali oci, dza fu bithei dorgi weilei songkoi yabubu. weile wajiha erin de, uthai /bithe arafi wesimbu. meni yamun de geli, bithe benjihe ulhibu. ici ergi pi bithei takūrara. /jiyan ts’a ioi sy hafan wang ing cang ere be alime gaisu. ijishūn dasan i nadaci aniya /biyai inenggi. diyan li funde sioi žu lung daiselame aliha.uheri be baicara jurgan

/ emu hacin, šurdeme tuwara weilei jalin, jiyan ts’a ioi sy hafan wang ing cang jen ding /bade siyūn an hafan obufi takūrame ijishūn dasan i ningguci aniya, jorgon biyai /orin ilan de uheri be baicara jurgan i aliha amban sioi ci yuwan se wesimbufi te [ere ]/hafan, pi bithe jafafi genembi. tere goloi jen ding fu i temgetulehe bithe de duibulefi /ishunde adali oci, dza fu bithei dorgi weilei songkoi yabubu. weile wajiha erin de, uthai /bithe arafi wesimbu. meni yamun de geli, bithe benjihe ulhibu. ici ergi pi bithei takūrara. /jiyan ts’a ioi sy hafan wang ing cang ere be alime gaisu. ijishūn dasan i nadaci aniya /biyai inenggi. diyan li funde sioi žu lung daiselame aliha.uheri be baicara jurgan

(3)/ere juwe jing wei pi be aniya biyai juwan nadan de uheri be [baicara] □□ /nikan mujilen bahabukū ma sy yoo, ejeku hafan aduri benjifi juwan uyun de /doron gidafi, orin duin de uheri be baicara jurgan □nikan mujilen bahabukū /ma sy yoo ejeku hafan aduri, beidere jurgan i k’o yamun i jisyzdung hafan □□□ ini ejete de afabume buhe. /ede hesei tacibure boobai juwe gidaha

轉譯漢文:

(一)順治七年正月分漢人敕書、精微批檔子。

(二)都察院今差本官前去真定公幹,把截去處驗實放行,若至所在官司比對硃墨字號相同,速將坐去事件依限完報,毋得將同姓良善冒名頂解,因而動擾於民,自取罪愆。若硃墨不同,即將齎批人員擒拿赴京,所有勘合,須至出給者。

一為出巡事,差監察御史王應昌前去真定巡按。順治六年年十二月二十三日都察院承政徐起元等具奏外,今將本官齎批前去本省真定府比號相同,照依劄內事理施行,候事完日徑自具奏,仍呈本院知會。右批差監察御史王應昌准此

順治七年 月 日,典吏許如龍代承都察院

(三)正月十七日都察院啟心郎馬世耀、主事阿都里將二道精微批文送來,十九日用寶,二十四日交都察院漢啟心郎馬世耀、主事阿都里、刑科給事中□□ 各自掛號。鈐用二次「敕命之寶」。

滿文檔本面註明是抄錄了敕書及精微批文的檔冊,在第(三)項附註亦提到王應昌、趙班璽二員的文書,是「精微批文」,是由都察院漢啟心郎馬世耀,主事阿都里將此二道精微批文送內閣,並記錄了批文用寶、掛號的流程。清初,差往各省之巡按御史及各關差、倉差等監督赴任時,照例請給敕書、精微批文、勘合、劄付等項文書,任滿時,將敕書送六科銷號,精微批文繳內閣典籍廳查收。敕書是頒給外任官員的憑証,由內閣撰擬,敕內填寫本官姓名及官職,及其職權範圍;而精微批文則是用來確認出差官員的身分及任務的期限,差官在途或到目的地,須持批文「比對硃墨字號」以杜防冒;精微批文作為憑限文書,沿用到乾隆三十八(1773)年廢除,精微批文停止使用之後,各關稅差人員,僅請領敕書、勘合等項到任管事。

 

1見中央研究院歷史語言研究所藏明清史料,登錄號167250。又史語所藏漢文本精微批文四十七件,滿文本精微批文七件。

2滿文轉寫羅馬拼音時,原檔有破字補全時用[ ]符號表示;/符號是表示每行的起頭字,□符號是滿文破損之處。

珍藏歷史文物數位典藏計畫分項五:史語所藏內閣大庫檔案 王健美




Share

解讀滿文檔-以精微批文為例相關藏品

題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:為粵海關監督黑色在差一年所有原領勅...
  • 資料識別:登錄號:011554-001
31 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據原任粵海關監督今革職馬雲祥呈稱在...
  • 資料識別:登錄號:011561-001
32 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據粵海關監督龔翔麟呈稱在差一年所有...
  • 資料識別:登錄號:011574-001
33 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據閩海關監督岳岱呈稱在差一年所有原...
  • 資料識別:登錄號:011572-001
34 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據湖口關監督陳國柱呈稱在差一年所有...
  • 資料識別:登錄號:011577-001
35 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據太平橋監督阿錫泰呈稱在差一年所有...
  • 資料識別:登錄號:011583-001
36 / 118
題名:戶部為遵繳勅批事

題名:戶部為遵繳勅批事

  • 描述說明:事由:據閩海關監督瓜喇呈稱在差一年所有原...
  • 資料識別:登錄號:011586-001
37 / 118
事由:揭為陝西道試監

事由:揭為陝西道試監

  • 描述說明:事由:揭為陝西道試監察御史金元禎奉命差往...
  • 資料識別:登錄號:086235-001
38 / 118
事由:題為掣籤得四川

事由:題為掣籤得四川

  • 描述說明:事由:題為掣籤得四川司主事蘇祖蔭差淮安倉...
  • 資料識別:登錄號:120462-001
39 / 118
事由:揭請內院發給新

事由:揭請內院發給新

  • 描述說明:事由:揭請內院發給新差順天巡按御史竇蔚精...
  • 資料識別:登錄號:088065-001
40 / 118
上一頁
第 4 頁
共 12 頁
下一頁